Regina Koning is juridisch expert en kwartiermaker op het gebied van onder andere de energietransitie, bouwrecht, circulair bouwen en omgevingsrecht. Die kennis en expertise zet zij ook in als adviseur bij de ABW-opleidingen van BOB-KOB. Wij spraken Regina over de (vele) ontwikkelingen in haar vakgebied en de gevolgen die deze gaan hebben voor gemeenten.
Regina heeft na haar studie altijd gewerkt op het gebied van bouwrecht. Eerst 18 jaar als (senior) onderzoeker bij het Instituut voor Bouwrecht. Regina: “Daar heb ik op alle terreinen van
het bouwrecht en gebiedsontwikkeling onderzoek gedaan, van milieurecht en bouwrecht tot contractrecht en aanbestedingsrecht. In 2018 ben ik voor mezelf begonnen en als juridisch adviseur bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) aan de slag gegaan, binnen het Programma Energie waarin we met een team gemeenten ondersteunen in de energietransitie.”
Een van de onderwerpen waar Regina veel aandacht voor heeft, is de nieuwe Omgevingswet. “De Omgevingswet hangt natuurlijk al een tijdje boven de markt, maar ik denk dat we ervan uit kunnen gaan dat deze wet op 1 januari 2024 in werking zal treden. Wat ik zelf sterk vind aan de nieuwe wet zijn de mogelijkheden die het biedt richting de energietransitie. Want gemeenten kunnen daar straks met hun omgevingsplannen echt op inzetten.”
Regina Koning, juridisch expert en kwartiermaker op het gebied van onder andere de energietransitie, bouwrecht, circulair bouwen en omgevingsrecht.
“Met het omgevingsplan krijgen gemeenten veel meer ruimte om hun duurzaamheidsplannen beter vorm te geven. Een aantal gemeenten heeft daarop ook al voorgesorteerd en samen met de VNG onderzocht wat ze zoal zouden kunnen met de Omgevingswet. Dat waren vooral de koplopers die vaart wilden maken en vaak ook betrokken waren bij de 66 proeftuinen in het Programma Aardgasvrije Wijken (vanaf 1 januari 2023 opgevolgd door het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie). Dat heeft begin 2022 geresulteerd in de publicatie van de Staalkaart Energietransitie Gebouwde Omgeving, die gemeenten als inspiratie kunnen gebruiken voor hun aanpak en werkwijze.”
“Uit de proeftuinen kwam van een aantal koplopers de vraag of er strengere normen gehanteerd konden worden. Die behoefte is er dus bij gemeenten, maar het lijkt erop dat de maatwerkmogelijkheden die nu in de Bbl zitten, mogelijk niet behouden blijven. Dan zouden, net zoals nu, de BENG en de MPG gelden, maar kun je als gemeente geen strengere norm stellen. Vanuit de VNG zijn we daar achter de schermen over in gesprek. Dat is één van de zaken die nog niet helemaal zeker zijn, maar wel belangrijk voor gemeenten.”
Met betrekking tot de energietransitie zit er nog meer nieuwe wetgeving aan te komen. “We zijn er inderdaad nog niet met de Omgevingswet; zo komt er bijvoorbeeld nieuwe wetgeving aan waarmee gemeenten in omgevingsplannen een concrete datum kunnen vastleggen waarop er, op wijkniveau, geen aardgas meer wordt geleverd. Dat is erg interessant voor gemeenten, en daar vertel ik graag een volgende keer meer over.”
“Ik denk zelf dat er voor gemeenten nog meer verplichtingen aan gaan komen voor bestaande bouw. Ik noem dan altijd het voorbeeld van de brandmelders, want als je zaken gaat verplichten in bestaande bouw, dan kan de handhavingsbevoegdheid al snel knap ingewikkeld worden. Om daarop toezicht te kunnen houden, moet je immers achter de voordeur om te controleren of er wordt voldaan aan de regels. Dat zou in het kader van de energietransitie best nog wel een interessante nieuwe taak kunnen worden in de werkzaamheden van de toezichthouders en de handhavers.”
“Er gaat hoe dan ook veel veranderen in het werkveld, voor de mensen die hier bij gemeenten mee te maken hebben. Vanuit mijn rol en kennis help ik graag om ervoor te zorgen dat die nieuwe ontwikkelingen worden meegenomen in de opleidingen Ambtenaar Bouw- en Woningtoezicht, zodat de deelnemers aan de ABW 1 en ABW 2 altijd goed toegerust zijn voor de actuele wetgeving en situatie op dit terrein.”
