Door Prof. Anke van Hal

Foto: Nyenrode, Prof. Anke van Hal

Het gaat opeens enorm snel met de energietransitie in de bestaande woningbouw. Aardgasvrije wijken is een standaard begrip geworden en vandaag las ik ergens dat het Nul-op-de-Meter-concept voor renovaties al als ‘gewoon’ wordt beschouwd. Dat laatste durf ik te betwijfelen, volgens mij wordt er nog flink geëxperimenteerd, maar het laat wel zien dat de ontwikkelingen razendsnel gaan. “En daar ben jij natuurlijk blij mee?”, wordt me geregeld gevraagd. Tja.

Ik ben inderdaad blij dat er veel gebeurt en dat de uitdagende en noodzakelijke energieopgave waar we voor staan zo serieus wordt genomen. Maar ik word wel zenuwachtig van de haast die opeens iedereen lijkt te hebben. En wel om de reden dat heel veel professionals in al die haast maar weer gaan doen wat hen het beste lijkt. En dat is helaas maar al te vaak niet waarvan gebleken is dat dat het beste is. Daar zit mijn zorg.

We zijn al ruim dertig jaar bezig met het energiezuiniger maken van de bestaande woningvoorraad en we hebben in die tijd heel veel geleerd. We weten nu vooral dat het niet simpel is. Want echt, als dat zo was hadden we het nu over heel andere zaken. Misschien lukt het ons technisch wel (alhoewel dat ook helemaal niet eenvoudig is) en ook financieel komen we er waarschijnlijk wel uit, maar waar het vaak mis loopt, is op het menselijk vlak. Voor allerlei vakmensen kan energie besparen hoge prioriteit hebben, voor de meeste bewoners is het maar bijzaak. En die moeten wel mee willen doen.

Gelukkig is er over de jaren heen niet alleen heel veel kennis opgedaan over technische oplossingen, maar ook op dit vlak. Maar die moet dus wel worden benut! En het lastigste is; de belangrijkste les die we hebben geleerd is dat de kans op draagvlak bij bewoners een brede benadering, dus energie gekoppeld aan dat wat mensen wel echt bezig houdt, op basis van een heel grondige wijkanalyse is. En dat vereist dus maatwerk, een brede blik en ook veel tijd in het beginstadium van een project. En dat terwijl iedereen zo’n haast heeft. We moeten dus vertragen in het begin van een project om later te kunnen versnellen en aldus binnen de gestelde tijd onze doelen te bereiken. Lastige boodschap.

Het goede nieuws is echter dat we dus weten hoe we de kans op succes aanzienlijk kunnen vergroten. Die kennis eigen maken is nu de belangrijkste stap. Laten we dus vooral maar op dat terrein haast maken.

Prof. Anke van Hal, Ph.D., MSc is hoogleraar Sustainable Building and Development bij het Center for Sustainability van Business Universiteit Nyenrode.

Daarnaast is Anke van Hal een van de auteurs van de 5-daagse training Verduurzaming bestaande woningbouw. Deze training is ontwikkeld door een samenwerking van OTIB, ISSO, DWA, EnergyGO, BouwNext, SBRCURnet, TU Delft, Platform31, TVVL, Nyenrode en BOB Opleiding, Training en Advies.

Verduurzaming bestaande woningbouw