De Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) zorgt in Nederland al langere tijd voor onrust, beroering en sterk uiteenlopende interpretaties. De Eerste Kamer heeft op 14 mei jl. de Wkb aanvaard, waarmee ook de inwerkingtreding op 1-1-2021 is vastgesteld. De Wkb is een wijzigingswet op de Woningwet, Wabo en het Burgerlijk Wetboek. Deze wetswijziging zorgt daarmee voor een stelselwijziging waarvan de impact op bijvoorbeeld een gemeentelijke organisatie vele malen breder is dan bij een reguliere wetswijziging. De impact van de Wkb wordt ingeschat als minimaal net zo zwaar als die bij de implementatie van het Persoons Gebonden Budget in het Sociaal Domein van een vijftal jaar geleden.
Casper van Busschbach, senior-adviseur Wkb bij Q2 System Engineering
Mijn naam is Casper van Busschbach en ik houd mij al meer dan tien jaar bezig met Systeemgerichte Vergunning Beheersing en de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen. Als senior-adviseur Wkb bij Q2 System Engineering, heb ik tal van organisaties kunnen adviseren op de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van dit stelsel en de daarmee gepaard gaande impact. Organisaties als het bevoegd gezag, opdrachtgevers waaronder ook overheden, de opdrachtnemers, maar ook juristen, advocaten en notarissen.
De wijze waarop het huidige bevoegde gezag is georganiseerd, sluit niet meer aan op de sterk veranderende markt. Belangrijke ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld die vanuit het Lente-akkoord, Circulair Bouwen en reductie van de CO2 voetafdruk, zorgen voor een grote diversiteit aan nieuwe bewijslast, die allemaal op waarde ingeschat moeten worden. De invoering van de Omgevingswet (Ow) vereist daarbij een manier van werken die veel systematischer en procesmatiger is. Daar voorziet het huidige stelsel van toets en toezicht niet in. Ook de Wkb vereist een meer procesmatige manier van werken, zeker bij het bevoegd gezag. Het bevoegde gezag zal onder het nieuwe stelsel enkel nog toetsen en toezicht houden op belangen van derden (welstand, bestemmingsplan, omgevingsveiligheid, specifiek benoemde risico’s). Het bevoegd gezag kan, naar aanleiding van de bij de omgevingsvergunning aanvraag behorende risicobeoordeling, proportioneel enkele informatie- en/of stopmomenten ‘opleggen’.
De bouwkwaliteit is dadelijk, afgezien van het voorgaande, hoofdzakelijk iets tussen de opdrachtgever (OG) en de opdrachtnemer (ON). Het voldoen aan het Bouwbesluit zal plaatsvinden doordat een (private) kwaliteitsborger, door de OG gecontracteerd, een instrument of kwaliteitssysteem toepast bij de realisatie van een project. De kwaliteitsborger komt vanuit het instrument risicogestuurd tot een toezichtplan. Afhankelijk van de ‘volwassenheid’ van de eigen projectorganisatie op het borgen van de kwaliteit, kan de borger meer op afstand werken en daarmee ook het bevoegd gezag. De OG zal het bouwwerk gereed moeten melden met een oplevercertificaat van deze kwaliteitsborger en de as-built gegevens in een overdrachtsdossier aan het bevoegd gezag.
De Wkb heeft gezien het voorgaande een grote invloed op bouw, infra, beheer en onderhoud en de overheid. Het is dus zaak om gereed te staan voor deze stelselwijziging ongeacht welke rol je speelt in het proces van de realisatie van bouwwerken.
Publicatiedatum: 28 augustus 2019
